Overzicht programma's

Programma 1. Bestuur en organisatie

Bestuur 
De in februari 2023 vastgestelde Participatie- en inspraakverordening gemeente De Fryske Marren geeft kaders voor het 'uitdaagrecht' en dit krijgt vorm en inhoud door het opstellen van beleidsregels in 2024.  

De gemeente werkt aan het betrekken van jeugd en jongeren bij politiek en lokale thema's in samenwerking met de raadswerkgroep 'jeugd', met een verwacht raadsvoorstel in 2024. Scholen en welzijnsorganisaties voeren projecten uit om jongeren vertrouwd te maken met de lokale democratie, met betrokkenheid van raadsleden.  

Dienstverlening en communicatie 
We werken aan de doorontwikkeling van onze dienstverlening, waaronder 'werken op afspraak', track & trace-functie voor inwonersaanvragen en kwaliteitsverbetering terugbelnotities. We zijn bovendien online via verschillende kanalen goed zichtbaar en toegankelijk voor onze inwoners. 

Openbare orde en veiligheid 
Het Integrale Veiligheidsplan (IVP) zal naar verwachting in het najaar ter consultatie aan de adviesraad Sociaal Domein worden voorgelegd en in het eerste kwartaal van 2024 aan de raad worden voorgelegd.  

De crisisorganisatie is geactualiseerd, medewerkers zijn getraind voor crisisbeheersing, en er zijn bewustwordingssessies over ondermijning georganiseerd.  

Informatieveiligheid is een groeiend aandachtspunt vanwege digitalisering en strengere eisen. Er is een externe audit uitgevoerd voor de Baseline Informatieveiligheid Overheid (BIO), resulterend in een actieplan voor de komende twee jaar, daarnaast wordt het ENSIA verantwoordingsproces uitgebreid. 

De Algemene Plaatselijke Verordening (APV) wordt aangepast in aanloop naar de Omgevingswet, en het aantal opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen wordt uitgebreid om aan de verhoogde taakstelling te voldoen. 

Ontwikkelingen azc
In september 2023 heeft de raad besloten het azc tot 1 januari 2024 open te houden om de uitkomst van het draagvlakonderzoek te kunnen afwachten. De raad maakt op een later moment een inhoudelijke afweging over een eventuele langere openstelling.  
Ook is een locatieonderzoek uitgevoerd naar een eventuele geschikte locatie voor een mogelijk langdurig azc. De uitkomsten van het locatieonderzoek worden nog ter afweging aan de raad voorgelegd.

Programma 2. Ruimte

Geen nieuws te melden ten opzichte van de voorjaarsrapportage. 

Programma 3. Economie

De economische groei in De Fryske Marren vlakt af.
De Nederlandse economie hapert. Oorzaken zijn o.a.:
-   hoge energieprijzen
-   personeelstekorten
-   renteverhoging
-   prijsstijgingen
De verwachting is dat de groei beperkt zal blijven tot 0,5%. Dat geldt niet voor alle regio's. Volgens de laatste prognoses van de Rabobank koersen we in 2023 in onze regio zelfs af op krimp. Naast de hiervoor genoemde oorzaken, wordt te verwachten krimp toegeschreven aan het achterblijven van de kennisinfrastructuur in onze regio.

De economische ontwikkelingen verschillen per sector.
De landbouw en de industrie hebben te maken met hoge grondstoffen- en energieprijzen en verstoorde handelsketens. Deze sectoren zijn van oudsher sterk vertegenwoordigd in onze gemeente en regio en drukken daarmee een groot stempel op de ontwikkelingen in onze gemeente.

Programma 4. Leefbaarheid en onderwijs

Leerlingenvervoer
De verordening en de beleidsregels leerlingenvervoer zijn in mei 2023 aangepast. In nauwe samenwerking met de vervoerder wordt gewerkt aan kwalitatief goed leerlingenvervoer.  

Bibliotheken
Het nieuwe beleidsplan bibliotheken wordt eind 2023 voorgelegd aan de gemeenteraad.

Sport en bewegen
Wij hebben het Lokaal Sport- en Beweegakkoord, als onderdeel van de Brede SPUK regeling, herijkt. Daarmee is beschikbaarstelling van rijksmiddelen voor de uitvoering van dit akkoord in de periode 2023 tot en met 2026 geborgd.

Noodfonds voor verenigingen en maatschappelijke organisaties
We hebben de subsidie ‘Noodfonds verhoogde energie- en/of huurkosten voor verenigingen, maatschappelijke- en vrijwilligersorganisaties op het gebied van sport & bewegen, kunst & cultuur en welzijn’ opengesteld. De subsidieregeling geeft een financiële tegemoetkoming voor organisaties die geraakt worden door onvoorziene verhoogde energie- en/of huurkosten.

Accommodatiebeleid
We bereiden nieuw accommodatiebeleid voor. In oktober is een consulterend Petear ingepland. Naar verwachting volgt eind dit jaar besluitvorming.

Voor- en Vroegschoolse Educatie
Er is een nieuw beleidsplan voor Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en peuteropvang geschreven. Het beleidsplan is besproken in de LEA (Lokale Educatieve Agenda) en met de betrokken organisaties. Het beleidsplan is in september unaniem vastgesteld door de gemeenteraad.

Duurzaam en toekomstgericht Integraal Huisvestingsplan onderwijshuisvesting
Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) loopt af per 2024. Er is begin 2023 gestart met de ontwikkeling van een nieuw IHP voor 2024-2039. In het eerste kwartaal van 2024 wordt het nieuwe IHP aan de raad voorgelegd. Daarnaast lopen er diverse trajecten voor nieuw- en verbouw van scholen.

Leerplicht
Ook in gemeente De Fryske Marren zien we, ondanks dat onze regio het minst aantal schoolverlaters van Nederland heeft, een stijging in voortijdig schoolverlaten. Een belangrijke oorzaak is dat jongeren gedemotiveerd zijn geraakt in coronatijd. Ook zijn veel studenten vanwege de krapte op de arbeidsmarkt verleid om werk boven school te verkiezen. Daarnaast zijn een toename van psychische klachten, verkeerde studiekeuze en onvoldoende begeleiding op school oorzaken van voortijdig schoolverlaten.

Programma 5. Sociaal domein

Welzijnswerk
Het welzijnswerk is gestart met de uitvoering van de ontwikkelagenda. De Kear is gestart met de uitwerking van de ontwikkelagenda. De opbrengsten van de ontwikkelagenda en de uitwerking worden gekoppeld aan de actualisatie van de welzijnsopdracht in 2023/2024.

Mantelzorg
Vanuit het uitvoeringsplan mantelzorg is een start gemaakt met de uitvoering van de drie actielijnen.  
De werkgroep mantelzorg heeft besloten dat er de komende periode ingezet wordt op actielijn 2: vinden, bewust worden en informeren. Er wordt als eerste activiteit een campagne opgestart om de bekendheid van de mantelzorger en de ondersteuning voor deze doelgroep in de gemeente te vergroten.

Wmo-maatwerkvoorzieningen
Het gebruik van maatwerkvoorzieningen is dit jaar in de volle breedte redelijk stabiel. Het aantal aanvragen voor huishoudelijke hulp groeit licht. Trendmatig wordt voor de komende jaren in onze gemeente een groei van het aantal inwoners met een Wmo-hulpvraag verwacht van 4% per jaar. Het aantal ouderen in onze gemeente neemt toe. Ook stijgt de gemiddelde leeftijd. Dit wijkt niet af van de landelijke trend.

Het expertise team van sociaal domein Friesland werd het afgelopen jaar opnieuw ingezet om het wijkteam te coachen en ondersteunen bij het beoordelen van een beschermd wonen indicatie. Vanaf 1 januari 2024 krijgt het wijkteam het mandaat terug om het indicatiebesluit te nemen voor beschermd wonen. De budgetten worden provinciaal beheerd en dat blijft zo in 2024.

Jeugd-maatwerkvoorziening
De Hervormingsagenda Jeugd is een feit. Alle betrokken partijen hebben ja gezegd tegen de inhoud en het te volgen proces. De VNG heeft uitvoering gegeven aan de oproep van de leden en heeft een implementatieplan opgesteld. Het plan moet inzicht geven in de stappen die de gemeenten en regio’s moeten nemen bij de uitvoering van de beschreven maatregelen. Daarnaast wordt door de VNG een uitvoeringstoets uitgevoerd en een regioscan ontwikkeld. Deze moeten antwoord geven op de haalbaarheid van de plannen.

Inkomensregelingen participatie

Inwoners die tijdelijk geen inkomen hebben ontvangen een uitkering
We zien dat het aantal huishoudens met een uitkering licht stijgt. Er is een wetsvoorstel in behandeling waarmee huishoudens met een inkomen op of net boven het sociaal minimum in 2023 eenmalig € 1300 energietoeslag kunnen aanvragen.

Ondersteuning bij schulden
Gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagaffaire bieden we ondersteuning vanuit het sociale wijkteam. Inwoners krijgen ondersteuning bij budgetbeheer en (beginnende) schulden. Met vroegsignalering en preventie voorkomen we dat inwoners door schulden in een sociaal isolement komen. De minimaregelingen en kindvoorzieningen zorgen ervoor dat iedereen kan meedoen.

We werken aan de doorontwikkeling van Empatec naar een werkleerbedrijf
Inclusief de re-integratie onderdelen Pastiel en De Wurkjouwer. Hiervoor is een implementatieplan van de businesscase opgesteld. In het najaar organiseren we een informatieve radenbijeenkomst over dit onderwerp.

Re-integratie en inburgering
Naast maatschappelijke begeleiding en re-integratietrajecten zetten we in op snelle inburgering en integratie van nieuwkomers. Ook huisvesten we ontheemden uit Oekraïne en statushouders. Er worden maatregelen uitgevoerd om de Oekraïense vluchtelingen van leefgeld en andere zaken te voorzien. Vluchtelingen die aangeven graag te willen werken, brengen we in contact met Pastiel. Pastiel fungeert als contactpersoon tussen werkgevers en de Oekraïners en zorgt voor een goede begeleiding.

De Fryske Marren is één van de Friese gemeenten waar in 2023 een achterstand in de huisvesting van statushouders is ontstaan. In de komende maanden wordt onderzocht welke acties mogelijk zijn om deze achterstanden in te lopen.

Rekenkamerrapport ‘evaluatie uitvoering Participatiewet’
In maart heeft u kennisgenomen van het rekenkamerrapport ‘evaluatie uitvoering Participatiewet’. Over de uitkomsten van het rekenkameronderzoek rapporteren we eind 2023.

Gezondheidszorg

Het gezondheidsbeleid en de invulling van de vijf ambities is volop in uitvoering
Activiteiten zijn met samenwerkingspartners, zoals de GGD, opgepakt. Bij de gezonde wijkaanpak is in twee wijken uitgeprobeerd welke activiteiten zinvol zijn om de levensverwachting van kwetsbare inwoners te verhogen. Dit is een langer durend traject waarbij het doel is om succesvolle interventies uit te rollen naar andere wijken.

Valpreventie wordt als structurele interventie aangeboden
Na het afronden van de pilot valpreventie is de afgelopen periode gebruikt om een plan te ontwikkelen om valpreventie als structurele interventie aan te bieden. De eerste cursus staat in het laatste kwartaal van 2023 in de planning. Valpreventie is een mooi voorbeeld van één van de activiteiten die we ondersteunen in het kader van het vitaal ouder worden.

Het Integraal Zorgakkoord (IZA) moet zorg toegankelijk en betaalbaar houden
In het Integraal Zorgakkoord (IZA) zijn afspraken gemaakt om de transformatie van de zorg te versnellen om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden met behoud van kwaliteit. Gemeenten hebben een belangrijke rol om de doelstellingen van het Integraal Zorgakkoord te realiseren.

Daarnaast moeten we als gemeente invulling geven aan het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) heeft als doel: gezondere inwoners in 2040. Met burgers die waardig en gezonder ouder worden en langer zelfstandig wonen én 'de gezondste generatie jeugd' die kansrijk opgroeit in een leefomgeving met een sterke sociale basis. Wij voeren dit akkoord uit. We geven invulling aan de opgave GALA en IZA in samenhang met elkaar.